Oosit kriyoprezervasyonu olarak da adlandırılan yumurta dondurma; kadınların doğurganlıklarının korunabilmesi için yumurta hücrelerinin toplanması ve kontrollü şartlar altında dondurulup saklanması yoluyla gerçekleştirilen bir işlemdir.1
Ülkemizde yumurta dondurma isteğe bağlı bir uygulama değildir. Geçmiş yıllarda yalnızca kanser teşhisi konan kadınların tercih edebildiği yumurta dondurma işlemi için başvuru şartları günümüzde genişletilmiştir. Artık yumurta rezervi azalan, farklı nedenlerle yumurtalıklarının alınması gereken kadınlara da bu işlem gerçekleştirilmektedir. Yumurta dondurma işlemi bekar ve evli kadınlara yapılabilir.
Yumurta dondurma işleminin temel amacı kadın doğurganlığının muhafaza edilebilmesidir. Yaş ilerledikçe kadınların yumurta sayıları ve yumurta kaliteleri azaldığından gebe kalma oranlarında belirgin düşüşler meydana gelir. Yaşın ilerlemesi kadın doğurganlığı için en önemli risk faktörlerin olsa da genç kadınların da doğurganlığını etkileyen çeşitli sağlık sorunları bulunur.
Ülkemizde geçmiş yıllarda yalnızca kanser tedavisi görecek olan kadınlara uygulanan yumurta dondurma işlemi, günümüzde yumurta rezervi azalan ve yumurta rezervinin azaldığı üç uzman doktorun raporuyla onaylanan kadınlara da uygulanmaktadır.
Yumurta dondurma öncesinde, gerekli şartları karşılayan kadınlardan maksimum sayıda yumurta hücresi alınabilmesi için öncelikle 10 – 14 gün boyunca ilaç tedavisi uygulanır. İlaç tedavisi ile yumurtalıklar uyarıldıktan sonra anestezi ile yumurta toplama işlemi gerçekleştirilir. Toplanan yumurtalar vitrifikasyon ya da yavaş dondurma ile canlılıkları maksimum ölçüde korunarak dondurulur. Dondurulan yumurtalar -196 °C’de sıvı azot bulunan özel tanklarda kayıtları tutularak saklanır.
Evet, esasen uygulamanın temel amacı da kadınların doğurganlıklarının korunabilmesidir. Tüp bebek tedavisinde dondurulmuş yumurtaların kullanılabilmesi için öncelikle kontrollü ortamda yumurtaların çözdürülmesi gerekir. Sonraki aşama erkekten alınan kaliteli spermin ICSI yöntemi ile yumurtaya mekanik olarak yerleştirilmesidir. Akabinde embriyo oluşumu için beklenir, diğer bir deyişle tüp bebek tedavisi aşamaları standart şekilde devreye girer. Dondurulmuş yumurtaları olan kadınlar uygun zamanda IVF tedavisi ile bebek sahibi olabilirler, ancak bunun garantisi verilemez.2
Dondurulmamış yumurtalarla da IVF tedavisi dahilinde %100 başarı elde edilemeyeceğinin bilinmesi önemlidir. Gebeliğin oluşumu son derece komplike bir süreç olma niteliği taşır. Yumurta dondurma işleminin mümkün olduğunca gençken yapılması IVF başarı oranının artırılması bakımından önemlidir.
1 https://www.hfea.gov.uk/treatments/fertility-preservation/egg-freezing/
2 https://www.uclahealth.org/medical-services/obgyn/fertility/egg-freezing
